Misyonunu “yasal ticaretin basitleştirilmesi ve yasadışı ticaretin önlenmesi”, vizyonunu ise “görev alanında belirleyici, sınırlarda Türkiye’nin vitrini, yeni nesil bir gümrük idaresi” olarak belirleyen Gümrük Müsteşarlığı; gümrük işlemlerinin daha kısa süre içerisinde daha etkin ve amacına daha uygun kontrol yöntemleri ile sonuçlandırılması için 2000 yılından bu yana ciddi hamleler yapmıştır.
Gümrük Müsteşarlığı bu misyon ve vizyonuna uygun olarak gerçekleştireceği projelerine katkı sağlayacak stratejik paydaşlarından, bir asrı aşkın bir tarihe sahip Gümrük Müşavirliği müessesesine önemli görevler yüklemiştir.
Bu görevlerden en önemlisi, 2008 yılı Ocak ayı itibarıyla uygulamaya konulan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Uygulamasıdır.
Halen 05.05.2011 tarihli 27925 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ile Gümrük mevzuatının doğru ve eksiksiz uygulanabilmesi için;
- Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri
- Nihai kullanım
- Basitleştirilmiş usul uygulamaları
İle ilgili bazı tespit işlemlerini “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri Belgesine” sahip gümrük müşavirlerine vermiştir.
Bu düzenleme ile Gümrük Müsteşarlığı 19 ayrı konuda tespit ve raporlama işlemlerinin kendisi adına yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri eliyle yapılmasını sağlayarak, Gümrük İdaresinin bilgi üretmek ve bilgiyi yönetmek stratejisini daha etkin olarak hayata geçirebilmesini hedeflemiştir.
Gümrük idareleri adına yapılacak inceleme ve tespitlere ilişkin yöntem ve ölçütlerin, hiç şüphe yok ki Gümrük Mevzuatı çerçevesinde belirlenen kurallara uygun olması esastır. Dolayısıyla bu tür denetlemeler sonucunda oluşturulacak raporların, gümrük teşkilatının gümrük mevzuatı çerçevesinde inceleme ve tespit yöntemine uygun olması gerekmektedir.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Tarafından Yapılacak Tespit İşlemleri Kimleri İlgilendirir?
- Gümrüklü Genel ve Özel Antrepo sahibi olan veya işleten,
- Nihai Kullanım uygulamasından yararlanmak isteyen,
- Gümrük idarelerince verilen Dahilde İşleme İzinleri kapsamındaki işlem yapan,
- A.TR ve EUR.1 belgesi kapsamında ihracat yapan,
- Geçici ithalat işlemi yapan,
- Gümrük Kontrolü Rejimi kapsamında eşya ithal eden,
- Onaylanmış Kişi Statü Belgesi almak isteyen,
- İthalatçı ülke Gümrük İdareleri tarafından İNF4 Bilgi Formunun düzenlenmesi talep eden
Firmalar, yetkilendirilmiş gümrük müşaviri ile tespit sözleşmesi yapmak zorundadırlar.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli husus, ithalat ve/veya ihracat yapanların, halen dolaylı temsilci sıfatıyla gümrük işlemlerini yaptırdıkları Gümrük Müşavirlerine, 2 Seri No.lu Tebliğde öngörülen tespit işlemlerini yaptıramayacaklardır.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Yetki Belgesi;
- Gümrük Müsteşarlığında belli bir süre çalışanlardan Gümrük Kanunu gereğince sınavsız Gümrük Müşavirliği izin belgesi alan kişiler,
- Sınavla gümrük müşaviri olan ve gümrük müşavirlik izin belgesine en az 7 (yedi) yıl süreden beri sahip olan kişiler arasından
- Son beş yıl içinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca kesinleşmiş veya geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası almamış olan,
- Tespit işlemlerini yapılacağı kişiler ile ortaklı ve çalışan statüsünde ilişkisi bulunmayan,
- Dolaylı temsil suretiyle gümrük idarelerinde iş takip etmeyen ve bu amaçla kurulmuş tüzel kişilere ortak olmayan, kişilere Gümrük Müsteşarlığınca verilir.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Yetki Belgesine sahip gerçek kişiler veya bu kişilerin oluşturduğu tüzel kişilikler, Gümrük mevzuatının bu alanda belirlediği yetki ve sorumluluk kapsamında gerekli inceleme ve tespitleri başarıyla ve yasalara uygun olarak yapabilmek için;
- Gümrük Dış Ticaret mevzuatına hakim olmalıdır,
- Mevzuat değişikliklerini anında izlemeli, bilgilerini anında güncelleyebilmelidir,
- Gerçekleştirdiği inceleme, tespit ve raporlamada bu alandaki teknolojik gelişmelerden azami düzeyde yararlanabilmelidir,
- İnceleme, izleme, tespit ve raporlama sürecinin her aşamasının Gümrük Müsteşarlığı ve tespit işlemini yaptıran tarafından bilgisayar ağından on-line izlenebilirliğini sağlayacak bir sisteme sahip olmalıdır,
- Özellikle gümrüklü antrepolarda günlük eşya giriş çıkışlarında, izlenebilirliği ve denetlenebilirliği, kesintisiz sağlayabilmek için her türlü bilişim ve iletişim teknolojisinden faydalanabilmelidir,
- Maiyetinde çalıştırdığı personelin; gümrük, dış ticaret ve muhasebe konularında bilgili, bilgisayar kullanımında yetkin ve meslek sırrını saklamada dirayetli, iş ciddiyeti ve ahlaki vasıfları üstün, kanunlara saygılı kişilerden oluşmasına özen göstermelidir.